0‌‌‌ تا 100‌گزارش نویسی مهندس ناظر‌ +‌‌‌ نمونه‌گزارش

اصول گزارش نویسی مهندس ناظر و مبانی مهم نظارت

تعریف نظارت مستمر

در ساخت و سازهای رایج کشور دو نوع نظام ساخت و ساز داریم یکی نظام فنی و اجرایی که عموماً در پروژه های عمرانی رایج است و دیگری نظام ساخت و ساز شهری است که مهندسان ناظر از طریق سازمان نظام مهندسی انتخاب و به صاحب کار و مرجع صدور پروانه معرفی میشوند.

تعریف نظارت در نظام فنی و اجرایی با نظام ساخت و ساز شهری کاملاً متفاوت است. در نظام فنی و اجرایی مهندس ناظر در استخدام دستگاه مشاور بوده و به صورت مقیم در کارگاه حضور دارد. اما در نظام ساخت و ساز شهری مهندس ناظر نظارت مستمر بر عملیات اجرایی دارد در تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها چنین آمده مهندسان ناظر ساختمانی مکلفند نسبت به عملیات اجرائی ساختمانی که به مسئولیت آنها احداث میگردد از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه ها محاسبات فنی ضمیمه آن مستمراً نظارت کرده و در پایان کار مطابقت ساختمان با پروانه و نقشه محاسبات فنی را گواهی نمایند.

در ذهن خواننده دو سوال پیش میآید

– سوال : اول تعریف واضح از نظارت مستمر چیست؟

نظارت مستمر یعنی آنکه به هر طریقی که ممکن است مهندس ناظر از تمامی اتفاقاتی که در کارگاه می افتد اطلاع یابد و کارگاه ساختمانی را تحت کنترل و نظارت خود داشته باشد ناظر میتواند در هر ساعت از شبانه روز و در تمامی روزهای سال به کارگاه سرکشی .کند خواه ساعت ۴ بامداد باشد خواه روز تعطیل رسمی.

– سوال :دوم نظارت مستمر چگونه اثبات میشود؟

نظارت مستمر را میتوان با بررسی خروجی کار ناظر اثبات کرد خروجی کار وی کلیه گزارشات و مکاتباتی است که با شهرداری سازمان نظام مهندسی اداره ،کار مسکن و شهرسازی و همچنین با مالک مهندس ،مجری ،سازنده مهندس طراح و ناظر هماهنگ کننده و سایر سازمانهای ذیربط داشته است. در نتیجه آنچه در نظارت مستمر اهمیت دارد خروجی کار ناظر است نه حضور فیزیکی اش در کارگاه

بازخوانی پرونده نظارت مستمر

در یکی از گودهای تهران که ملک مجاور در ضلع ،شرقی به داخل گود ریزش کرد و سه نفر کشته ،شدند ناظر در زمان حادثه در محل حضور داشت و مشغول نظارت بود که ساختمان فروریخت. در این پرونده چون ناظر علی رغم حضور فیزیکی اش هیچ گزارشی به شهرداری ارائه نداده بود به پرداخت ۳۰ درصد از خسارت وارده محکوم شد. پس در مییابیم که حضور فیزیکی ناظر رافع مسئولیتهای او نیست و مهمترین خروجی کار ناظر گزارشات و مکاتبات وی می.باشد به بیانی دیگر مستندات مهندس ناظر اثبات کننده نظارت مستمر وی خواهد بود.

شروع مسئولیت ناظر

شروع مسئولیت ناظر مصادف با صدور پروانه ساختمانی میباشد اما تحت شرایطی خاص مسئولیت ناظر میتواند قبل از صدور پروانه ساختمانی آغاز شود عمده حالتهای مختلف شروع مسئولیت ناظر قبل از صدور پروانه ساختمانی به شرح ذیل است:

1- صاحبکار قبل از صدور پروانه ساختمانی شروع به عملیات اجرایی کرده و مهندس ناظر به صورت ناشیانه با گزارش تخلفات مالک به شهرداری یا با تحویل دستورکار کتبی به مالک و دخالت در امر اجرا رسماً شروع مسئولیت نظارت خود را اعلام میکند .

1- گاهی اوقات که قرارداد فی مابین امضاء ،شده مالک شروع به کار کرده و حادثه ای اتفاق افتاده است اما علیرغم اینکه حادثه قبل از صدور پروانه ساختمانی بوده و ناظر گزارشی به شهرداری نداده در محاکم قضایی محکوم شده که چرا به وظایف نظارتی خود عمل نکرده است. استنباط تعدادی از کارشناسان رسمی و قضات آن است که به محض امضاء قرارداد مسئولیت انجام وظایف و تعهدات طرفین در قبال موضوع قرارداد شروع میشود مگر آنکه در متن قرارداد زمان مشخصی برای آن در نظر گرفته شده باشد بنابراین بسیار اهمیت دارد که در متن قرارداد نظارت شروع مسئولیت ناظر بعد از صدور پروانه ساختمانی تعریف و تعیین شود.

نقشه مصوب

به نقشه هایی که توسط مهندس طراح دارای پروانه اشتغال طراحی شده و توسط سازمان نظام مهندسی استان و شهرداری تایید می،گردند نقشه مصوب گفته می.شود در حقیقت نقشه های مصوب باید دارای مهر ،طراح سازمان نظام مهندسی و شهرداری باشند این نقشهها ملاک نظارت و اعلام مغایرتها می باشند.

نقشه غیر مصوب به اصطلاح (اجرایی)

به نقشههایی که مورد تایید سازمان نظام مهندسی استان و شهرداری نیستند نقشه غیر مصوب یا به اصطلاح عامیانه نقشه اجرایی می.گویند این نقشهها فاقد مهر سازمان نظام مهندسی و بعضا مهندس طراح میباشند اجرای ساختمان بر اساس نقشههای غیر مصوب یکی از تخلفات رایج مالکان و سازندگان ساختمان است.

گزارشات مرحله ای

مهمترین وظیفه مهندس ناظر تسلیم گزارشات مرحله ای به مرجع صدور پروانه میباشد. مطابق بند ۱۳-۲ از مبحث دوم مقررات ملی،ساختمان ماده ۲۲ و ۲۳ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام عملیات اجرایی ساختمانی که

مهندسی و تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها مهندسان ناظر مکلفند تحت نظارت آنها احداث میگردد از لحاظ انطباق ساختمان با مشخصات مندرج در پروانه و نقشه ها محاسبات فنی ضمیمه آن نظارت کرده و در پایان کار مطابقت عملیات اجرایی ساختمان را با مدارک فوق گواهی نمایند.

ناظر موظف است هرگونه تخلفات فنی مغایر با مفاد پروانه ساختمانی نقشه های مصوب مشخصات فنی ضمیمه و عدم رعایت موارد ایمنی مندرج در مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان و آیین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی را در قالب گزارش مرحله ای به مرجع صدور پروانه و اداره کار تحویل دهد. با توجه به اینکه در اکثر ساخت و سازها از نقشههای غیر مصوب استفاده میشود بسیار اهمیت دارد که مهندس ناظر به نحوی بر عملیات اجرایی نظارت نماید که علاوه بر اعلام گزارش اجرای عملیات ساختمان برخلاف نقشههای مصوب عملیات اجرایی را از لحاظ مغایرت با مقررات ملی ،ساختمان ضوابط شهرسازی شهر مورد نظر و سایر آیین نامههای فنی و ایمنی کنترل .کند به عنوان مثال در صورتی فاصله بین ستونها محل) (پارک کمتر از مقدار مشخص شده در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان باشد به نحوی که منجر به حذف پارکینگ شود و عملیات ساختمانی نیز مطابق نقشههای غیر مصوب اجرا میشود مهندس ناظر علاوه بر اینکه در گزارش مرحله ای اعلام میکند عملیات ساختمانی مغایر با نقشه های مصوب ،است باید به صورت دقیق به رعایت نکردن حداقل فاصله لازم بین ستونها که منجر به حذف پارکینگ خواهد شد نیز اشاره کند به بیان دیگر در تحریر گزارشات مرحله ای از کلی گویی اجتناب کرده و صرفاً به جمله عملیات ساختمانی مغایر با نقشه های مصوب می باشد اکتفا نکند .

حداقل تعداد گزارشات مرحله ای

در بند ۱۳-۷-۱ و ۱۳-۷-۲- مبحث دوم مقررات ملی ساختمان با توجه به گروه بندی ساختمانها برای گروه الف) و (ب ) مرحله و برای ساختمانهای گروه ج) و (د ۱۲) مرحله گزارش به مرجع صدور پروانه پیش بینی شده است این حداقل تعداد گزارشات مرحله ای است که بایستی ناظر در پایان هر مرحله به شهرداری تحویل دهد. بدیهی است با توجه به تخلفات ،مالک مهندس ناظر میتواند به تعداد نامحدود گزارش تخلفات متعدد فنی و ایمنی مالک و یا مهندس مجری را به شهرداری تسلیم نماید. مراحل اصلی گزارشات مرحله ای برای ناظران معمار به شرح زیر است:

1- گزارش وضعیت همجواری ملک

2- اعلام شروع عملیات ساختمانی

3- گزارش گودبرداری

4- گزارش فونداسیون

5- گزارش اجرای سازه اصلی

6- گزارش سفتکاری

7- گزارش نازک کاری

8- گزارش اتمام عملیات ساختمانی

مخاطب گزارشات مرحله ای

همانگونه که پیشتر اشاره شد ناظر موظف است گزارشات مرحله ای را به مرجع صدور پروانه تحویل دهد. بعضاً مشاهده شده ناظر گزارش خود را خطاب به سازمان نظام مهندسی استان تحریر و در دبیرخانه آن سازمان ثبت کرده .است اما با بروز حادثه و باز شدن پای ناظر به ،دادگاه شهرداری با اعلام اینکه گزارشی به او تحویل داده نشده تبرئه و مهندس ناظر محکوم شده .است بنابراین مهندس ناظر باید در اولین خط گزارش بنویسید ” به اطلاع شهرداری محترم میرساند … ” و در ادامه گزارش خود را شرح داده و اصل آن را به شهرداری و رونوشت آن را به سازمان نظام مهندسی تحویل دهد. در برخی از شهرهای کشور ارتباط ناظر با شهرداری از طریق کارتابل الکترونیکی بوده و نیاز نیست گزارشات مرحله ای را به صورت دستی به شهرداری تحویل دهد اما در شهرهایی که این امکان فراهم نیست باید گزارشات به صورت دستی در دبیرخانه شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیک شهرداری شماره و بایگانی شوند پس از ثبت گزارش در شهرداری باید یک نسخه از آن در اختیار ناظر قرار داده شود تا در بایگانی شخصی خود نگهداری نماید در غیر این صورت بایستی پس از ثبت گزارش در شهرداری از آن کپی تهیه کرده و اصل گزارش را مجدداً به شهرداری عودت دهد.

گزارش خلاف دار

در صورتی که مهندس ناظر در گزارش خود به شرح تخلفات فنی و ایمنی مالک بپردازد، اگر از به صورت دستی به شهرداری تحویل میدهد بایستی در مقابل تخلف ذکر شده بنویسد خلاف دارد طریق کارتابل الکترونیکی گزارش را ثبت میکند باید گزینه خلاف دارد را انتخاب کند و اگر گزارش را در غیر این صورت ممکن است گزارش وی متناقض فرض شود.

نمونه گزارش خلاف دار

به اطلاع شهرداری میرساند در بازدید مورخ … از ساختمان به شماره پروانه … مشاهده گردید مالک در حال اجرای سنگ نما بدون اجرای اسکوپ میباشد خلاف) .(دارد. لذا شهرداری محترم مکلف است مالک را ملزم به رفع تخلف فوق الذکر بنماید.

گزارش در موعد

تمامی گزارشات تخلف باید در موعد و قبل از پوشانده شدن مرحله جاری به شهرداری تحویل گردد. به عنوان مثال گزارش تخلف اضافه سطح اشغال طبقه همکف باید قبل از بتن ریزی فونداسیون تحریر و به اطلاع شهرداری برسد

اهمیت توجه به گزارش در موعد را با عنایت به تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها در می یابیم که اشعار می دارد: اگر ناظر تخلف را به موقع به شهرداری اعلام نکند و موضوع منتهی به طرح در کمیسیون مندرج در تبصره یک ماده ۱۰۰ قانون شهرداری و صدور رأی بر جریمه یا تخریب ساختمان گردد شهرداری مکلف است مراتب را به سازمان نظام مهندسی منعکس .نماید شورای انتظامی نظام مهندسی مذکور موظف است مهندس ناظر را در صورت ثبوت تقصیر برابر قانون نظام مهندسی حسب مورد با توجه به اهمیت موضوع به ۶ ماه تا ۳ سال محرومیت از کار محکوم .نماید. پس اولین اثر سوء گزارش خارج از موعد یا عدم گزارش به شهرداری محکومیت انتظامی .است حالت بدتر آن است که مهندس ناظر تایید پایانکار را به رفع تخلفاتی منوط میکند که قبلاً گزارش آن را در موعد به شهرداری اعلام نکرده است مالک نیز دریافت قسمتی از هزینه های اصلاح تخلفات و رفع نواقص را از طریق شکایت از مهندس ناظر به محاکم قضایی درخواست می.کند در این صورت اگر اثبات شود که ناظر ترک فعل کرده است علاوه بر محکومیت در شورای انتظامی بخشی از خسارت وارده به مالک را نیز باید جبران نماید.

لازم به توضیح است بازرسان کمیته کنترل مضاعف سازمان نظام مهندسی و نظارت عالیه کمیته ماده (۳۵) وزارت مسکن و شهرسازی هم به صورت دوره ای از کارگاههای ساختمانی در سطح شهر بازدید کرده و نسبت به عملکرد مهندس ناظر نظارت می.کنند در صورتی که خروجی ناظر گزارشات مرحله ای نظارت مستمر او را ثابت نکند به شورای انتظامی معرفی خواهد شد.

گزارش در زمان موثر

گزارشات ناظر باید علاوه بر آنکه در موعد بوده در زمان موثر نیز .باشد به عنوان مثال اگر ناظر گزارش تخلف ایمنی مبنی بر عدم استفاده از خرک به جای بشکه به عنوان زیرپایی را در یک نوبت به شهرداری اطلاع دهد و در گزارشات بعدی به آن اشاره نکند اگر با فاصله زمانی نسبتاً طولانی به علت عدم رعایت همین مورد حادثه ای رخ دهد به احتمال زیاد مهندس ناظر هم درصدی تقصیر خواهد گرفت چرا که گزارش ناظر در زمان موثر نبوده و گزارش قبلی تاثیری در جلوگیری از وقوع حادثه اخیر نداشته است.

افعال مضارع در گزارش نویسی

 برای تحریر گزارشات مرحله ای به صورت حرفه ای میبایست ناظر موارد مهمی را در نوشتن گزارشات رعایت کند یکی از این موارد استفاده از فعل مضارع در گزارش میباشد به نحوی که خواننده دریابد مرحله گزارش شده در حال انجام بوده نه اینکه پایان یافته است به عنوان مثال برای گزارش تخلف عدم اسکوپ سنگ نما ناظر باید اینگونه گزارش :کند مالک بدون نصب اسکوپ در حال اجرای نمای خارجی ساختمان میباشد استفاده از افعال مضارع یعنی گزارش در موعد و در زمان موثر به شهرداری تحویل شده است در مواردی که ناظر خارج از موعد گزارش خود را به شهرداری تحویل میدهد میتواند گزارش را با فعل مضارع تحریر ،کند البته به شرطی که در این فاصله مامور بازدید شهرداری گزارشی در این خصوص ارائه نکرده باشد اگر فاصله بین گزارش ناظر و عملیات انجام شده زیاد باشد ناظر نباید خیلی امیدوار باشد که این روش برای وی جواب دهد به عنوان نمونه سقف چهارم در حال بتن ریزی است اما مهندس ناظر میخواهد گزارش سقف اول را با فعل مضارع رد کند.

گزارش خلاف واقع

گاهاً پیش میآید که مهندس ناظر به صورت ناخواسته گزارشی خلاف واقع به شهرداری تحویل می.دهد این حالت میتواند دو علت اصلی داشته باشد

1- عدم دقت کافی مهندس ناظر در کنترلهای نظارتی به عنوان مثال در هنگام مترکشی و کنترل سطح اشغال با توجه به وجود موانع در هنگام مترکشی عدد نهایی مترکشی شده کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی باشد.

2- زمانی که ناظر گزارش خود را تحریر کرده گزارشش واقعاً صحیح بوده اما در فاصله زمانی بعد از ثبت گزارش تا بازدید مامور ،شهرداری مالک بدون اطلاع به ،ناظر نسبت به رفع تخلف اقدام کرده است ناظر تا قبل از بازدید مامور شهرداری فرصت دارد گزارش خود را اصلاح .کند البته اصلاح گزارش قبلی باید به گونه ای باشد که نشان دهده نظارت مستمر وی .باشد در غیر این صورت محکومیت انتظامی به خاطر گزارش خلاف واقع برای وی دور از ذهن نیست.

نکته:

  در رابطه با مورد شماره ۱ توصیه میشود مهندس ناظر از اعلام دقیق اندازه ها خودداری کرده و صرفا به بیشتر یا کمتر بودن اندازهها نسبت به ابعاد مندرج در پروانه ساختمانی و نقشه های مصوب بسنده کند به عنوان نمونه سطح اشغال مجاز ساختمان ۵۰۰ متر مربع بوده اما مالک ۵۷۲ متر مربع را احداث کرده است لذا کافی است ناظر فقط اعلام کند که ساختمان اضافه سطح اشغالی بیش از مقدارمندرج در پروانه ساختمانی و نقشه های مصوب دارد.

گزارش رفع تخلف

در صورتی که مالک تخلفی فنی و ایمنی مرتکب شده باشد توصیه میشود فرصت کوتاهی جهت رفع تخلف به وی داده شود بهتر آن است که این فرصت به صورت مکتوب به وی ابلاغ شده و رسید اخذ گردد اما در بعضی موارد خصوصا در صورت عدم رعایت ایمنی که بیمان میرود هر لحظه حادثه ای اتفاق افتد لازم است ناظر بدون فوت وقت مراتب را به اطلاع شهرداری و اداره کار منطقه برساند. حال اگر در بازدید بعدی مشاهده کرد مالک نسبت به رفع تخلف اقدام کرده میبایست گزارش رفع تخلف را به شهرداری اطلاع دهد.

ثبت گزارش

در شهرهایی که گزارشات مرحله ای به صورت دستی به شهرداری تحویل می گردد میبایست ناظر شخصاً گزارش را به دبیرخانه شهرداری تسلیم کند بعضاً پیش آمده است که ناظر به خاطر مشغله فراوان فرصت مراجعه و تحویل گزارش به شهرداری را نداشته و این مهم را به مالک سپرده و وی نیز از این فرصت استفاده کرده و با روشهایی متن نامه را تغییر داده است لذا تاکید میشود ناظر مرتکب چنین خطایی نشود.

نحوه اطلاع از شروع عملیات در هر مرحله

تمامی عملیات اجرایی ساختمان باید منحصراً توسط مهندسان مجری حقوقی یا حقیقی دارای پروانه اشتغال در زمینه اجرا انجام شود و برابر ماده ۷ از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان صاحب کار موظف است برای احداث ساختمان از خدمات اینگونه افراد استفاده .کند مطابق بند ۷-۱-۲ مبحث دوم و ماده ۱۳ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی و کنترل ،ساختمان مجری موظف است برنامه زمان بندی کارهای اجرایی را به اطلاع ناظر برساند و کلیه عملیات اجرایی به ویژه قسمتهایی از ساختمان که پوشیده خواهند شد را با هماهنگی ناظر انجام داده و شرایط نظارت در چارچوب وظایف ناظر (ناظران) در محدوده کارگاه را فراهم سازد

بنابراین مالک یا مجری موظف است با توجه به توضیحات فوق مفاد قرارداد نظارت بند تعهدات (مالک) و توضیحات ذیل پروانه ،ساختمانی شروع هر مرحله از عملیات اجرایی ساختمان را به صورت مکتوب به ناظر هماهنگ کننده یا سایر ناظران اطلاع دهد. البته عدم اطلاع شروع عملیات از جانب مالک یا مجری رافع مسئولیت مهندس ناظر نخواهد ،بود زیرا مسئولیت وی با صدور پروانه ساختمانی شروع خواهد شد. بنابراین بایستی پس از صدور پروانه ساختمانی به هر طریقی که ممکن است از شروع عملیات مطلع .گردد توصیه میشود مهندس ناظر بعد از امضاء برگ تعهد نظارت مرتباً با مالک تماس گرفته و حتى الامکان در بازه های زمانی منظم از ملک مورد نظر بازدید به عمل آورد.

شروع عملیات بدون اطلاع به مهندس ناظر

برای این موضوع سه حالت مختلف وجود دارد :

الف – یک پروانه ساختمانی صادر نشده :

 در این حالت هنوز مسئولیت ناظر شروع نشده است و مسئولیتی در قبال عملیاتی که قبل از صدور پروانه ساختمانی اجرا شده را ندارد اما ناظر میتواند طی نامه ای با عنوان ابلاغیه منظور گزارش مرحله ای (نیست موضوع را به شهرداری اطلاع دهد.

نمونه ابلاغیه مهندس ناظر به شهرداری

موضوع ابلاغیه شروع عملیات ساختمانی قبل از صدور پروانه ساختمانی

بدینوسیله طی این ابلاغیه به اطلاع شهرداری میرساند مالک ساختمان به آدرس …. قبل از صدور پروانه ساختمانی عملیات اجرایی را شروع کرده و در مرحله … میباشد لذا لازم است شهردار محترم برابر ضوابط و مقررات اقدامات لازم را در این خصوص معمول دارند.

ب-  پروانه ساختمانی صادر شده اما ناظر فرم مجوز شروع عملیات را صادر نکرده است  :

در این مورد نظارت مستمر مهندس ناظر با توجه به صدور پروانه ساختمانی رسماً آغاز شده ولو اینکه ناظر اطلاعی از زمان صدور پروانه ساختمانی نداشته باشد اما چون مجوز شروع عملیات صادر نشده است مهندس ناظر میتواند با انجام اقدامات زیر تا حد زیادی خود را از محکومیتهای احتمالی مصون نگه دارد

1- دستورکار به مالک با موضوع اثبات صحت عملیات اجرا شده قبل از مجوز شروع عملیات و اعلام درخواست کتبی از طرف وی جهت صدور مجوز شروع به کار با) ترتیباتی که در فصل سوم توضیح داده شده .است در صورت امتناع دریافت دستور کار باید به وی ابلاغ قضایی .شود

2- گزارش به شهرداری در خصوص تخلف شروع عملیات اجرایی بدون مجوز و اطلاع ناظر و عدم تایید مراحلی که اجرا شده .است در صورتی که مالک همچنان درخواستی جهت مجوز شروع عملیات به ناظر تحویل ،ندهد بایستی کلیه گزارشات بدون صدور مجوز شروع عملیات به شهرداری تحویل گردد.

نکته:  در شهرهایی که تا قبل از گزارش شروع عملیات مهندسان ناظر امکان ثبت گزارشات مرحله ای را ،ندارند گزارش مذکور باید با عنوان ابلاغیه به شهرداری تحویل گردد. گاهی اوقات کارکنان شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیک شهرداری به ناظر توصیه میکنند که مجوز شروع عملیات را به صورت خلافدار صادر کند تا امکان ثبت گزارشات مرحله ای فراهم گردد که اکیداً متذکر میشود مهندس ناظر مرتکب چنین خطایی نشود در صورتی که شهرداری از دریافت ابلاغیه خودداری کرد باید متن ابلاغیه به صورت اظهارنامه قضایی به شخص شهردار یا معاون شهرسازی ابلاغ شود.

3- در صورتی که مالک نتوانست صحت اجرای عملیات بدون مجوز شروع را اثبات کند نباید مهندس ناظر پایانکار را تایید کند.

پ – پروانه ساختمانی و مجوز شروع عملیات صادر شده است:

در این حالت ناظر عملاً نظارت مستمر نداشته و در صورت اعلام شهرداری مبنی بر نداشتن نظارت مستمر یا شکایت مالک به شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی به احتمال زیاد مهندس ناظر محکومیت انتظامی خواهد گرفت خصوصا  اگر چند مرحله از عملیات ساختمانی اجرا شده باشد اما برای دفاع از خود باید بر روی تخلف مالک بر عدم اطلاع از عملیات اجرایی و عدم تهیه و تحویل برنامه زمانبندی مغایر با بندهای ۷-۱-۲ و ۱۴-۴-۳ از مبحث دوم و توضیحات ذیل پروانه ساختمانی تمرکز .کند قابل ذکر است در تمامی حالتهای گفته شده مالک موظف است صحت اجرای عملیاتی را که بدون اطلاع ناظر انجام داده است را به هر طریق ممکن به مهندس ناظر اثبات ،کند در غیر این صورت ناظر اختیار و قدرت آن را دارد که پایانکار را تایید نکند.

نمونه گزارش شروع عملیات بدون اطلاع مهندس ناظر

به اطلاع شهرداری محترم میرساند مالک ساختمان به شماره پروانه ساختمانی…. و آدرس…… بدون اطلاع و بدون مجوز شروع عملیات بر خلاف مبحث دوم مقرات ملی به صورت خلافدار عملیات اجرایی را شروع کرده است طبق ماده ۷ از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان مالک مکلف است از خدمات مهندس مجری صاحب صلاحیت استفاده کند و طبق بند ۷-۱-۲ از مبحث فوق مهندس مجری موظف است برنامه زمانبندی را تهیه و به ناظر تحویل دهد همچنین بر اساس ماده … قرارداد نظارت فی مابین و توضیحات ذیل پروانه ساختمانی مالک متعهد گردیده که شروع هر مرحله را کتباً به مهندس ناظر اطلاع دهد. لذا با توجه به عدم رعایت موارد فوق هیچ یک از مراحل اجرا شده مورد تایید نبوده و تا ایــن تاریخ تخلفات اجرایی و ایمنی به شرح زیر …. می.باشد بنابراین شهرداری محترم مکلف است مالک را ملزم به اصلاح موارد مذکور و رعایت کلیه موارد ایمنی بنماید. ضمناً مالک موظف است صحت عملیات اجرایی که بدون اطلاع اینجانب انجام داده است را به هر طریق ممکن اثبات نماید در غیر این صورت قسمتهایاجرا شده مورد تایید نخواهد بود

نکته:

 در صورتی که پروانه ساختمانی صادر شده باشد شورای انتظامی عموماً تا یک مرحله اذعان به بی اطلاعی از مراحل اجرایی را از مهندس ناظر می.پذیرد زیرا عدم اطلاع ناظر بیش از یک مرحله از عملیات ساختمانی نشان دهنده عدم نظارت مستمر وی می.باشد به عنوان مثال اگر ناظر در مرحله اجرای سقف سوم از شروع عملیات مطلع گردد برای شورای انتظامی پذیرفته نخواهد بود .

سایر موارد مهم قابل اشاره در گزارشات مرحله ای

موارد زیر در تمامی گزارشات مرحلهای مشترک هستند و ناظر باید در هنگام تحریر گزارش خود به آنها دقت کند:

الف : وجود یا عدم وجود نام مهندس مجری ذیصلاح در پروانه ساختمانی یا در صورت عدم وجود مهندس مجری ذیصلاح در کارگاه باید در گزارشات مرحله ای به آن اشاره شود.

ب : گواهینامه یا کارت مهارت فنی کارگران و استادکاران کلیه عوامل اجرایی باید دارای کارت مهارت فنی از آموزشگاهها یا مراکز مورد تایید سازمان فنی و حرفه ای کشور باشند. اگر عوامل اجرایی فاقد کارت مهارت فنی باشند میبایست مهندس ناظر در گزارشات مرحله ای صراحتاً اعلام کند کارت مهارت فنی عوامل اجرایی رؤیت نگردید

پ: تابلوی مشخصات پروژه این تابلو که شامل مشخصات پروژه نام مجری و مهندسان ناظر میشود باید در جایی نصب شود که در معرض دید باشد در صورت عدم نصب تابلوی مذکور این موضوع باید در گزارشات اعلام گردد.

ت حضور کارگران اتباع بیگانه استفاده از اتباع بدون مجوز در کارگاههای ساختمانی مجاز نیست و ناظر باید گزارش آن را به مرجع صدور پروانه تسلیم کند.

ج : رعایت موارد ایمنی در فصل دهم به صورت کامل به موارد ایمنی پرداخته خواهد شد.

د: اعتبار پروانه ساختمانی مهندس ناظر باید دقت ویژه ای به تاریخ اعتبار پروانه ساختمانی داشته باشد. زیرا اگر ناظر قبل از پایان اعتبار پروانه ساختمانی گزارش بدون خلاف نازک کاری را به شهرداری داده باشد اما گزارش پایان عملیات را بعد از اتمام اعتبار پروانه ساختمانی به شهرداری تحویل دهد مالک برای دریافت پایانکار باید مبلغی را بابت تمدید پروانه به شهرداری پرداخت نماید مالک از این حیث میتواند در شورای انتظامی و محاکم قضایی علیه ناظر شکایت کند که چرا ناظر گزارش نازک کاری را بدون خلاف رد کرده ،است اما گزارش پایان عملیات را تا قبل از اتمام اعتبار پروانه ساختمانی اعلام نکرده است لذا ممکن است مهندس ناظر به پرداخت بخشی از مبلغ تمدید پروانه محکوم شود.

پایش و کنترل نقشه ها

طبق بند ۷-۱-۱- از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان کنترل و پایش نقشه ها بر عهده مهندس مجری ذیصلاح میباشد و ایشان باید قبل از شروع عملیات اجرایی نقشهها را پایش و در صورت وجود نقص فنی اشکالات و نواقص احتمالی را به طراح اعلام .کند اما توصیه میشود در صورتی که ساختمان مجری ذیصلاح ندارد و یا حتی با حضور مجری ذیصلاح مهندسان ناظر نیز نقشههای مصوب را بررسی کرده و در صورت مشاهده ایرادات فنی قبل از صدور شروع عملیات با طراح مربوطه مکاتبه و بازبینی نقشه ها را درخواست .نماید زیرا از مهندس ناظر با توجه به تخصص و علمی که دارد انتظار آن میرود بتواند حداقل ایرادات اساسی و فاحش را قبل از شروع عملیات متوجه شود.

نکته : در صورتی که مهندس ناظر پس از پایش و بررسی نقشهها به این نتیجه رسید که ایراد و اشکالی وجود دارد نباید به صورت قطعی در خصوص ان اظهار نظر ،کند بلکه از طراح بخواهد نقشه ها را مورد بازبینی مجدد قرار داده و نظر قطعی خود را در این خصوص به صورت مکتوب اعلام نماید .

۱ نمونه مکاتبه با مهندس طراح

 احتراماً اینجانب … مهندس ناظر معمار ساختمان به شماره پروانه …. به اطلاع م ….. به اطلاع میرساند پس از پایش و بررسی نقشهها به نظر میرسد با توجه به شیب معبر و تراز ارتفاعی ،زیرزمین طول و شیب رمپ مغایر با الزامات مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان می.باشد لذا خواهشمند است همکار محترم نسبت به بازبینی مجدد نقشهها اقدام و نتیجه آن را به صورت کتبی به اینجانب اعلام نمایند.

کارهای تک ناظره

در بعضی از استانها با تعیین سقف متراژ وظیفه نظارت در تمامی رشته ها را به یک ناظر که معمولاً ناظر سازه (یا ناظر معمار میباشد محول می.کنند مهندس ناظر در کارهای تک ناظره باید دقت کند که به کنترلهای نظارتی تمامی رشته ها ،سازه معماری برق و نقشه برداری) تسلط کافی را داشته باشد، زیرا مسئولیت رشتههای دیگر نیز بر عهده وی می.باشد. در صورتی که بر اثر بی دقتی یا عدم تسلط بر دیگر رشته ها به درستی به وظایف خویش عمل نکند و خسارتی یا حادثه ای اتفاق بیفتد که منجر به طرح دعوا در محاکم قضایی گردد و ثابت شود ناظر صلاحیت نظارت در این رشته را نداشته علاوه بر محکومیت مالی ممکن است با نظر قاضی به استناد ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی به دلیل اقدام به کاری که در آن صلاحیت نداشته است به یک تا سه سال حبس محکوم گردد.

لذا در شهرهایی که طبق توافقات صورت گرفته ناظر برق اماکن و آبفا وجود دارد مانند) (تهران مهندس ناظر میبایست بعد از صدور پروانه ساختمانی به مالک دستورکار بدهد که جهت انتخاب ناظر برق اماکن و ناظر آبفا به سازمان نظام مهندسی مراجعه .کند اگر مالک به این دستورکار توجه نکرد لازم است مهندس ناظر در اولین گزارش مرحله ای موضوع را به شهرداری اطلاع داده و از شهرداری بخواهد که مالک را به استفاده از خدمات ناظر برق اماکن و ناظر آبفا ملزم .کند بهتر آن است که در هر مرحله اسکلت سفتکاری و نازک کاری این موضوع را به شهرداری گزارش دهد زمان مسئولیت ناظر برق اماکن و ناظر آبفا از زمان معرفی به مالک شروع میشود نه زمان صدور پروانه ساختمانی و باید بعد از معرفی به مالک نظارت مستمر داشته باشند ناظران برق اماکن و ناظر ابفا نیز همچون ناظر برق و ناظر مکانیک در کارهای چهار ناظره مسئولیت دارند و مسئول کنترلهای مربوطه میباشند به جهت اینکه ناظر برق اماکن و ناظر آبفا نمیتوانند مستقیماً با شهرداری مکاتبه نمایند باید مکاتبات خود را به مهندس

تک ناظره تحویل داده و رسید دریافت کنند

نمونه مکاتبه با شهرداری

شهرداری محترم منطقه … خواهشمند است جهت نظارت بر اجرای نقشههای تاسیسات برقی و مکانیکی مالک را ملزم کنید به سازمان نظام مهندسی مراجعه کرده و ناظر برق اماکن و آبفا را انتخاب و به اینجانب معرفی کند.

اظهار نظر خارج از صلاحیت

مهندسان ناظر مجاز به اظهار نظر خارج از حدود صلاحیت خود .نیستند اگر مهندس ناظر موردی را در کارگاه مشاهده کند که بیم آن میرود حادثه ای اتفاق افتد یا ایراد فنی را متوجه میشود که خارج از صلاحیت و وظایف تعریف شده وی میباشد و برای اصلاح آن مورد به مالک یا مجری دستورکار کتبی بدهد و یا در گزارشات مرحله ای برای شهرداری به جهت رفع آن تعیین تکلیف کند و حادثه ای اتفاق افتد که منشاء آن دستورکار یا گزارش مهندس ناظر باشد علاوه بر محکومیت انتظامی و پرداخت خسارت دادگاه میتواند به استناد ماده ۶۱۶ قانون مجازات اسلامی مهندس ناظر را به حبس محکوم کند به عنوان مثال اگر ناظر معمار در خصوص نحوه اجرای سازه نگهبان به مالک دستور کار کتبی بدهد و به دلیل طراحی و اجرای نامناسب سازه نگهبان دیواره گود یا ساختمان مجاور ریزش کند مهندس ناظر معمار به علت دخالت در امری که خارج از صلاحیت و دانش فنیاش بوده جز اسباب اصلی بروز حادثه شناخته خواهد .شد بنابراین توصیه میشود مهندسان ناظر نسبت به دخالت در امور سایر رشته ها پرهیز کنند.

درخواست توقف عملیات ساختمانی

 گاهی اوقات مهندسان ناظر به علت عدم رعایت موارد ایمنی و فنی از شهرداری یا اداره کار  درخواست میکنند که از ادامه عملیات اجرایی جلوگیری شود و شهرداری نیز کار را متوقف می.کند در برخی موارد مالکین از ناظر در مراجع انتظامی و قضایی به جهت تعطیلی کارگاه و تطویل پروژه و وارد شدن خسارات مالی شکایت کرده و بعضاً ناظر به پرداخت خسارت محکوم شده است حال این سوال پیش میآید که آیا ناظر قانوناً میتواند دستور توقف عملیات ساختمانی را صادر کند یا خیر؟؟؟ برای پاسخ به این سوال باید به شرح مواد قانونی مرتبط با آن بپردازیم.

 الف – وظیفه ناظر طبق تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها نظارت مستمر بر انطباق ساختمان با مفاد پروانه ساختمانی و سایر آیین نامه ها و اعلام مغایرتها به شهرداری و سایر مراجع نقشه های مصوب میباشد همانطور که ملاحظه میشود در ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها اختیاری مبنی بر توقف کار برای ناظر لحاظ نشده است.

ب- اما در ماده ۷ آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی آمده است که هرگاه ناظر در ارتباط با نحوه اجرای عملیات ساختمانی ایراداتی مشاهده کند که احتمال خطر وقوع حادثه را در بر دارد باید فوراً مراتب را همراه با راهنماییها و دستورالعملهای لازم به کارفرما اطلاع داده و رونوشت آن را به واحد کار تمام یا قسمتی از کارگاه که مورد ایراد و اعلام خطر واقع شده متوقف کرده و کارگران را از محل خطر و امور اجتماعی محل و مرجع صدور پروانه ساختمان تسلیم نماید و کارفرما موظف است فورا کار را در دور و اقدامات مقتضی در خصوص رفع خطر را به عمل آورد در این ماده تلویحا به ناظر اختیار داده شده است در مواقعی که احتمال خطر وقوع حادثه در کارگاه ساختمانی وجود دارد دستور توقف عملیاتساختمانی را تا رفع خطر صادر نماید.

ج -در ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی برای شهرداری و سایر مراجع صدور پروانه تکلیف بسیار مهمی مشخص شده است مبنی بر اینکه این مراجع موظفند با اعلام کتبی وزارت مسکن و شهرسازی یا سازمان نظام مهندسی ساختمان استان یا مهندسان ناظران در خصوص وقوع تخلف ساختمانی در اسرع وقت با اطلاع ،ناظر دستور اصلاح را صادر نمایند و تا زمان رفع تخلف از ادامه کار جلوگیری نمایند.

بنابراین اولا مهندس ناظر باید صرفا در مورد عدم رعایت ایمنی یا تخلفات فنی و اجرایی که به واسطه آن امکان بروز حادثه وجود دارد درخواست توقف کار را داشته باشد. ثانیاً ارجح و صحیح تر آن است که ناظر به صورت مستقیم درخواست توقف ندهد بلکه ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان را به شهرداری ابلاغ کند به این ترتیب مهندس ناظر به درستی به وظایف قانونی خویش عمل نموده و در صورت وارد شدن خسارت ناشی از توقف کار مسئولیتی متوجه ناظر نخواهد بود زیرا ناظر مستقیماً دستور توقف را صادر نکرده است.

مراحل درخواست توقف عملیات ساختمانی

1- دستور کار کتبی به مالک مبنی بر رفع خطر به همراه ارائه دستورالعمل و راهکار مناسب و تعیین مدت زمانی مناسب و منطقی با توجه به نوع خطر علام کن

2- گزارش تخلف به شهرداری با ذکر دقیق محل و نوع تخلف به همراه رونوشت دستورکار ابلاغی به مالک و اشاره به ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان

3- گزارش به اداره کار همراه با رونوشت دستورکار ابلاغی به مالک

 نکته :

تنها جایی که ناظر نباید توقف عملیات را درخواست نماید زمانی است که امکان دارد به واسطه توقف عملیات ساختمانی احتمال بروز حادثه دیگری وجود داشته باشد مانند توقف عملیات در زمان گودبرداری و احتمال ریزش پلاکهای مجاور ضمناً بعد از جلوگیری از ادامه عملیات توسط شهرداری، تا زمانی رفع خطر از جانب مالک انجام نشده ناظر حق ندارد گزارش رفع توقیف را صادر کند. در مورد مسائل فنی اگر ناظر بخواهد کار متوقف شود میتواند به صورت هوشمندانه به علت عدم رعایت موارد ایمنی این درخواست را با ابلاغ ماده ۲۷ از شهرداری .بخواهد مانند زمانی که اسکوپ سنگ نما اجرا نمی شود و مالک توجهی به تذکرات ناظر .ندارد در چنین شرایطی ناظر به علت عدم استفاده از کمربند ایمنی توسط افراد روی داربست و یا عدم استفاده از سایر لوازم حفاظت فردی توسط عوامل اجرایی میتواند با رعایت ترتیبات فوق درخواست توقف عملیات را از شهرداری داشته باشد.

مکاتبه با کمیته ماده ۳۵ نظارت عالیه مسکن و شهرسازی

بر اساس ماده ۳۵ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مسئولیت نظارت عالیه بر اجرای ضوابط و مقررات شهرسازی و مقررات ملی ساختمان در طراحی و اجرای تمامی ساختمانها و طرح های شهرسازی و عمرانی شهری که اجرای ضوابط و مقررات مزبور در مورد آنها الزامی است بر عهده وزارت مسکن و شهرسازی خواهد بود و به منظور اعمال این نظارت مراجع و اشخاص یاد شده در ماده ۳۴ این قانون موظفند در صورت درخواست حسب مورد اطلاعات و نقشه های فنی لازم را در اختیار وزارت مسکن و شهرسازی قرار دهند و در صورتی که وزارت یاد شده به تخلفی برخورد کند و با ذکر دلایل مستندات دستور اصلاح یا جلوگیری از ادامه کار را به مهندس مسئول نظارت و مرجع صدور پروانه ساختمانی ذیربط ابلاغ نماید و تا رفع ،تخلف موضوع قابل پیگیری .است در اجرای این وظیفه کلیه مراجع ذیربط موظف به همکاری .هستند بنابراین در صورتی که به گزارشات مهندس ناظر توسط شهرداری ترتیب اثر داده نشود، مهندس ناظر میتواند موضوع را به کمیته ماده ۳۵ اطلاع داده و درخواست پیگیری آن را داشته باشد.

دستورکار مهندس ناظر

مطابق ماده ۷ آیین نامه حفاظتی کارگاه ساختمانی بند ۱۲-۱-۵-۸ از مبحث دوازدهم، بند ۸-۴-۷ از مبحث دوم و بند ۱۱-۱-۱-۳-۸ از مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان هر زمان که مهندس ناظر در خصوص عدم رعایت موارد ،ایمنی تخلفات ایمنی مشاهده کند میبایست علاوه بر گزارش تخلف به مرجع صدور پروانه و اداره ،کار راهنماییها و دستورالعملهای لازم را در قالب تذکرات کتبی (دستورکار) به مالک یا مجری تحویل دهد و با تعیین فرصت مناسب اصلاح تخلفات و رعایت موارد ذیربط را از وی بخواهد و در صورت عدم تمکین مجری و یا مالک به دستورات ابلاغی ناظر باید موارد خلاف را به شهرداری و سازمان اعلام نماید مدتی که جهت رفع تخلف تعیین میشود باید متناسب با شرایط کارگاه و ریسک خطر باشد در مواردی که هر لحظه احتمال میرود در اثر عدم رعایت موارد ایمنی حادثه ای رخ دهد باید سریعاً موضوع به شهرداری و اداره کار اعلام شود.

دفتر توسعه مهندسی ساختمان زیر مجموعه وزارت راه (شهرسازی در مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۰۹ نامهای را به شماره ۱۵۳۱۷۶/۴۳۰ خطاب به مدیران کل مسکن و شهرسازی استانها با موضوع ممنوعیت ابلاغ دستورکار فنی و تغییر در مشخصات نقشهها از جانب ناظران سازمان نظام مهندسی ابلاغ کرد نامه فوق از نظر فنی دارای ابهاماتی است که لازم است توضیحات مختصری در خصوص آن داده شود واژه دستورکار مختص نظام فنی و اجرایی است نه نظام ساخت و ساز شهری نظام مهندسی و معنی آن این است که دستگاه مشاور در صورت لزوم میتواند مشخصات فنی نقشه ها را تغییر داده و به کتبی پیمانکار ابلاغ .نماید اما در نظام ساخت و ساز شهری ناظر چنین صلاحیتی را حتی) با دارا بودن پروانه اشتغال به کار در رشته (طراحی ندارد لذا منظور از دستور کار فنی در نظام ساخت و ساز شهری تذکرات است که مهندس ناظر در صورت تخلف مالک یا مجری نسبت به نقشههای مصوب به او ابلاغ خواهد کرد نه) دستور کار تغییر خودسرانه در مشخصات (فنی و از وی میخواهد عملیات ساختمانی و فنی را مطابق با نقشه های مصوب مباحث مقررات ملی و سایر ضوابط فنی اجرا نماید. در صورتی که به واسطه محدودیتها و مشکلات اجرایی نیاز باشد قسمتی از نقشه ها تغییر ،کند مهندس ناظر مجاز نیست راساً تغییرات را اعمال کند و میبایست مالک یا مجری را به مهندس طراح ارجاع دهد تا تغییرات توسط طراح و با تائیدیه وی صورت پذیرد .

به عنوان مثال در صورتی که مالک قبل از گودبرداری سازه نگهبان را اجرا نکند و در هنگام گودبرداری نیاز به اجرای سازه نگهبان باشد به صورتی که عدم اجرای آن موجب ریزش گود و تخریب پلاکهای مجاور شود مهندس ناظر نباید شخصاً سازه نگهبان را طراحی و جهت اجرا به سازنده ابلاغ کند، بلکه لازم است سریعاً به مالک یا مجری دستور کار کتبی بدهد با مراجعه به مهندس محاسب نقشه های سازه نگهبان متناسب با شرایط کنونی گود تهیه و بدون فوت وقت اجرا شود چنین دستور کارهایی نه تنها ممنوعیت ندارد بلکه میتواند نجات بخش مهندس ناظر از محکومیتهای انتظامی و قضایی باشد.

نکات مهم ابلاغ دستور

1- بهتر آن است که باید به جای واژه دستور کار در سربرگ نامه از عنوان تذکرات فنی ایمنی استفاده شود.

2- در استفاده از مکاتبات آماده ای که موجود است پرهیز کرده و با توجه به شرایط کارگاه تحت نظارت خود نسبت به تحریر مکاتبات صحیح اقدام کند.

3- در دستورکارهای ایمنی به بندهای مبحث دوازدهم و آیین نامههای مرتبط با مسائل ایمنی مانند آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی استناد و راهنماییها و دستورالعملهای لازم به مالک یا مجری ابلاغ .شود به عنوان مثال در مورد ممنوعیت استفاده از بشکه به عنوان جایگاه کار با اشاره به بند ۱۲-۷-۱-۲ از مبحث دوازدهم به مالک راهکار داده شود که به جای بشکه از خرک یا داربست استفاده کند.

4- در دستورکارهای فنی ابلاغی به مالک تا حد امکان از ارائه راهکارهای فنی و دیتیل های اجرایی به صورت مستقیم اجتناب کرده و از وی خواسته شود تا با مراجعه به مهندس طراح نسبت به تهیه مربوطه و روش اجرا اقدام .کند مگر در مورد مسائلی که در آیین نامه ها و دستورالعملهای فنی دیتیل و نحوه اجرای آن آمده باشد به عنوان مثال در گچکاری سطوح بتنی میبایست یا از گچ گیپتون شود یا قبل از اجرای اندود گچ نسبت به نصب رابیتس اقدام کرده تا در آینده دچار ترک خوردگی نشود چنین موارد پیش پا افتاده ای نیاز به نظر طراح و دیتیل اجرایی ندارد اما در خصوص مواردی همچون اجرای سرامیک به روش خشک در نما یا اجرای والپستها نیاز به نقشهها و دیتیلهای اجرایی ترسیم شده توسط مهندس طراح میباشد

5-  دستور کار باید در دو نسخه بهتر است به صورت دست نویس (باشد تحریر شده و اصل آن به مالک یا مجری تحویل و نسخه دوم آن توسط گیرنده رسید .شود رسید باید با دست خط گیرنده و حاوی نام و نام خانوادگی تاریخ و امضاء وی بوده و در ذیل آن بنویسید اصل” دستورکار به اینجانب تفهیم و ابلاغ گردید

6-  اصل رسید دریافتی باید در بایگانی ناظر نگهداری شده و کپی آن همراه با گزارش مرحله ای به شهرداری تحویل گردد.

در نهایت خاطر نشان میشود که دستور کارهای ایمنی و فنی در کنار گزارشات مرحله ای به عنوان دو بازوی مهم در تبرئه مهندسان ناظر در دادگاه نقش مهمی را ایفا میکنند خصوصاً در ساختمانهایی که مجرى صاحب صلاحیت حضور ندارد لیکن دستورکارهای ناظر باید به گونهای حرفه ای تحریر شود تا اولاً در شورای انتظامی و محاکم قضایی به عنوان سند پذیرفته شود و دوماً به تبرئه ناظر منتهی شود نه محکومیت وی

اظهارنامه قضایی

اظهارنامه قضایی نوعی از ابلاغ است که از طریق دفتر خدمات قضایی به طرف مقابل ابلاغ شده و دارای اعتبار قانونی است که در صورت بروز اختلاف میتوان در محاکم قضایی به عنوان سندی رسمی از آن استفاده کرد اظهارنامه قضایی زمانی کاربرد دارد که مالک ،مجری شهرداری و یا … از دریافت دستور کارها و مکاتبات ناظر امتناع میکنند و به ناچار میبایست مکاتبات مربوطه به صورت اظهارنامه قضایی به مخاطب ابلاغ شود در خصوص ارگانهای ذیربط مانند شهرداری باید به بالاترین مقام آن سازمان ابلاغ شود نه خود سازمان به عنوان مثال ابلاغ قضایی باید به شخص شهردار یا معاون وی ابلاغ شود نه شهرداری

نحوه ثبت اظهارنامه قضایی

مهندس ناظر باید در ابتدا با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی نسبت به ثبت نام در سامانه ثنا اقدام .کند بعد از آن میتواند با دانستن مشخصات مالک همچون نام و نام خانوادگی کد ملی و آدرس محل اقامت یا آدرس ،کارگاه مکاتبات مورد نظر را به صورت اظهارنامه قضایی به وی ابلاغ کند ارزش این نوع از ابلاغ تا جایی است که حتی اگر به دست گیرنده نرسد برای محاکم قضایی دریافت شده تلقی می گردد برای ابلاغ به ارگانهای دولتی یا شرکتهای ،حقوقی گیرنده اظهار نامه باید بالاترین مقام آن ارگان یا شرکت با نام و نام خانوادگی وی باشد و نیازی به کد ملی گیرنده نیست

بایگانی اسناد و مدارک

اکیداً توصیه میشود مهندس ناظر نسبت به نگهداری تمامی مکاتبات و نامه نگاری های خود با ،شهرداری اداره ،کار سازمان نظام مهندسی مکاتبه با مهندس ،طراح دستورکارهای ابلاغی به مالک مجری و نقشه ها و تهیه مستنداتی مانند فیلم عکس و …. در بایگانی خود اقدام .کند بهتر آن است که برای هر ساختمانی که نظارت آن را در اختیار دارد زونکن جداگانهای اختصاص داده و از آنها کند. این مدارک میتواند ناجی مهندس ناظر در محاکم قضایی و شورای انتظامی در سالهای دور و نزدیک باشد.

بررسی مسئولیتهای مهندسان ناظر از جهات مختلف

حراست و مسئولیت های مهندسان ناظر را میتوان از سه جهت ،انتظامی مدنی و کیفری مورد بررسی قرار داد:

1-  مسئولیت انتظامی مسئولیت ناشی از نقض آن دسته از تکالیف قانونی است که بر گروه مشخصی به واسطه عضویت در صنف یا حرفه خاصی اعمال می.شود مسئولیت انتظامی مترادف با مجازاتهای حرفه ای مانند حرفهای .است در خصوص مهندسان ساختمان در مواد ۹۰ و ۹۱ آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب ۱۳۷۴ آمده است.

2- مسئولیت مدنی هر زمان که شخصی ناگزیر از جبران خسارت باشد در واقع دارای مسئولیت مدنی .است این مسئولیت از یک سو ناشی از عقد قرارداد بوده و از سوی دیگر از سببی قانونی نشات می.گیرد مانند مسئولیت مهندسی که به دلیل عدم رعایت وظایف قانونی و یا عدم توجه به مقررات ملی ،ساختمان سبب ورود خسارت به بهره بردار می.شود

3- مسئولیت :کیفری التزام شخص نسبت به تحمل آثار جزایی رفتار مجرمانه خود به عنوان مثال میتوان از مسئولیت کیفری مهندسان ساختمان در خصوص پروندههای ریزش گود مرگ خاموش و یا تایید استحکام بنای ساختمان و قصور مهندسان ناظر اشاره نمود.

نکته : مطابق ماده ۳۱۳ قانون مجازات اسلامی ،(قدیم) دیه عمد و شبه عمد بر جانی است لیکن اگر فرار کند از مال او گرفته میشود و اگر مال نداشته باشد از بستگان نزدیک او با رعایت الاقرب فی لاقرب گرفته میشود و اگر بستگانی نداشت یا تمکن نداشتند دیه از بیت المال داده میشود بنابراین در صورتی که حتی مهندس ناظر فوت کرده باشد مبلغ خسارت به ترتیب فوق پرداخت میگردد

دوره زمانی مسئولیت مهندسان ناظر و پایان آن

مسئولیت مهندسان ناظر دو بازه زمانی متفاوت دارد :

1- مسئولیت در زمان احداث :

بنا مسئولیت مهندس ناظر از زمان صدور پروانه ساختمانی تا اتمام عملیات ساختمانی را شامل می.شود در طی ساخت و اجرای ساختمان میبایست ناظر به صورت مستمر از ساختمان تحت نظارت خود بازدید کرده و گزارشات مرحله ای را به شهرداری تحویل داده و در پایان انطباق ساختمان احداث شده را با مفاد پروانه ساختمانی و مقررات ملی ساختمان گواهی نماید در این مدت ناظر نسبت به رعایت موارد ایمنی و فنی حین کار در برابر نیروهای اجرایی و اشخاص ثالث مسئولیت دارد به نحوی که اگر حادثه ای در کارگاه رخ دهد که منجر به ایجاد خسارت جانی و مالی گردد در صورتی که ناظر راهنماییها و دستورالعملهای لازم را در قالب دستورکار به مالک و گزارش تخلف را به شهرداری نداده باشد به جبران قسمتی از خسارت جانی و مالی محکوم خواهد شد. بعد از صدور برگ اتمام عملیات ،ساختمانی مسئولیت مهندس ناظر در مورد دوران عملیات اجرایی پایان یافته و مسئولیت دوران بهره برداری شروع میشود .

2- مسئولیت دوران بهره برداری :

 بعد از اتمام عملیات ساختمانی و صدور پایانکار مسئولیت ناظر در قبال بهره برداران و اشخاص ثالث آغاز و تا پایان عمر مفید ساختمان ادامه خواهد داشت. در این مدت ناظر در قبال ایمنی افراد و کیفیت ساختمانی که تحت نظارتش احداث شده است مسئولیت دارد به عنوان مثال اگر بهره بردار بر اثر تکیه کردن به نرده بالکن به پایین سقوط و فوت کند و ثابت شود علت سقوط عدم استحکام نردهها و اجرای نادرست آن در زمان احداث ساختمان بوده است یکی از مسببین حادثه مهندس ناظر خواهد بود که باید در دادگاه پاسخگو باشد. بنابراین مهندس ناظر از زمان صدور پروانه ساختمانی تا پایان عمر مفید ساختمان یکی از مسئولان خسارتهای جانی و مالی است پس مهندس ناظر در زمان اجرای ساختمان باید با حساسیت ویژه و با دید بلند مدت و با جدیت و بدون اغماض به وظایف خود عمل نماید مدت زمان مسئولیت ناظر در دوران بهره برداری تا پایان عمر مفید ساختمان میباشد.

شکایت مالک از مهندس ناظر و ادعای دریافت خسارت:

 سوال مهمی که باید به آن پاسخ داد این است که چه زمانی مالک میتواند از مهندس ناظر ادعای دریافت خسارت را داشته باشد؟؟؟

پیشتر اشاره شد که مهندس ناظر موظف است به صورت مستمر از ساختمان تحت نظارت خود بازدید کرده و کلیه مغایرتها را در موعد و قبل از پوشانده شدن به شهرداری گزارش دهند برخی اوقات مهندس ناظر تخلفات مالک را نادیده گرفته و یا خارج از موعد گزارش کرده است اما بعد از اتمام عملیات ساختمانی و در زمان صدور پایانکار گزارش اتمام عملیات ساختمانی را به دلایل مختلفی از جمله اشکالات اجرایی که قبلاً گزارش نکرده یا برای تحت فشار گذاشتن مالک برای پرداخت حق الزحمه نظارت اعلام نمیکند و به مالک فشار میآورد که تخلفات را اصلاح .کند در اینگونه موارد مالک علاوه شکایت در شورای ،انتظامی در دادگاه حقوقی نیز بر علیه مهندس ناظر مبنی بر عدم گزارش تخلفات در موعد طرح دعوی کرده و رای به محکومیت مهندس ناظر و پرداخت درصدی از خسارت هزینه اصلاح نواقص داده شده است از مهمترین موارد میتوان به عدم اسکوپ سنگ نما پیشروی در معبر ،پارکینگ اصلاح شیب رمپ و … اشاره کرد که مالک برای صدور پایانکار در کمیسیون ماده ۱۰۰ محکوم به پرداخت جریمه و یا تخریب شده است و یا برای اصلاح نواقص و تخلفات متحمل پرداخت هزینه های بسیار سنگین میشود و با توجه به اینکه مهندس ناظر این موارد را در موعد گزارش نکرده است باید قسمتی از هزینههای آن را بپردازد. لذا بسیار اهمیت دارد که ناظر کلیه مغایرتها و تخلفات مالک را در موعد گزارش کند.

ادعای پرداخت رشوه به مهندس ناظر

در صورتی که از طریق ،مالک مجری و یا سازنده مبلغی جدای از حق الزحمه نظارت و تمدید بدون اطلاع قبلی به حساب مهندس ناظر واریز شود باید سریعا مبلغ واریزی را عینا به حساب واریز کننده عودت دهد زیرا امکان دارد مالک ادعای پرداخت رشوه را مطرح نماید در قدم بعدی اظهارنامه قضایی با موضوع بازگشت وجه به وی ابلاغ کرده و گزارش موضوع را به صورت مکتوب به همراه تصویر فیش عودت وجه و اظهارنامه قضایی به اطلاع سازمان نظام مهندسی برساند.

عمر مفید ساختمان

اهمیت میزان عمر مفید ساختمان در این است که مهندس ناظر در مورد ساختمانی که نظارت آن را بر عهده داشته است تا پایان عمر مفید آن در قبال بهره برداران و اشخاص ثالث مسئولیت دارد در مبحث مفید ساختمان چنین تعریف شده است دوره زمانی است که ساختمان قابلیت بهره برداری مناسب و ایمن خود را حفظ کرده باشد آنچه با این تعریف در ارتباط است نحوه صحیح بهره برداری تعمیرات دوره ای و بازرسی متناوب از اجزاء و قسمتهای مختلف ساختمان است تناوب بازرسی هر قسمت از ساختمان در مبحث ۲۲ شرح داده شده است علاوه بر آن تهیه مصالح استاندارد در زمان اجرای ساختمان و شرایط اقلیمی و آب هوایی منطقه نیز در عمر مفید ساختمان تاثیر بسزایی دارد به عنوان نمونه دو ساختمان با طراحی، اجرا و مصالح کاملاً یکسان در دو اقلیم متفاوت یکی در سواحل جنوب و دیگری در مرکز کشور قطعاً عمر مفید متفاوتی خواهند داشت. بنابراین نمیتوان عددی ثابت را برای تمامی ساختمانها در اقلیم های مختلف و با شرایط تعمیر و نگهداریهای متفاوت به عنوان عمر مفید ساختمان تعریف کرد.

تعویض ناظر

گاهی اوقات به دلیل اختلافات پیش آمده بین مهندس ناظر و مالک و یا عدم تایید مراحل اجرایی در زمان پایانکار که دارای نواقصی اساسی میباشد مهندس ناظر و مالک به توافق میرسند که تعویض ناظر صورت .پذیرد جهت تعویض ناظر اقداماتی توسط مالک و مهندس ناظر باید انجام شود تا این تعویض جنبه قانونی پیدا کند درخواست تعویض ناظر باید از جانب مالک باشد و ایشان درخواست خود را به صورت کتبی به سازمان استان اعلام کرده و با موافقت ناظر قدیم مهندس ناظر جدید به مالک معرفی و فرایند . تعویض ناظر آغاز می.شود تعویض ناظر دارای نکات بسیار مهمی است که باید مد نظر قرار گیرد

1- بعد از معرفی ناظر جدید به مالک باید فرم سه جزئی تعویض ناظر توسط مالک ناظر قدیم و ناظر جدید امضا شده و در دفترخانه اسناد رسمی گواهی امضاء و در دبیرخانه شهرداری ثبت گردد و سپس پیرو” پروانه ساختمانی یا پروانه “جدید با درج نام ناظر جدید صادر شود.

2- قبل از صدور فرم سه جزئی میبایست صورتجلسه کارهای انجام شده به صورت کاملاً دقیق تهیه و به تایید ،مالک ،مجری ناظر قدیم و ناظر جدید رسیده و ترجیحاً به صورت تصویری از کارهای انجام شده مستندسازی گردد تا کاملاً مشخص شود ناظر جدید در چه مرحله ای مسئولیت نظارت ساختمان را پذیرفته است این صورتجلسه در صورت بروز حوادثی که ممکن است در دوران بهره برداری اتفاق افتد هم برای ناظر جدید و هم برای ناظر قدیم بسیار حیاتی خواهد بود.

شرایط تعویض ناظر

هیچ قدرتی نمیتواند مهندس ناظر را تعویض و یا برکنار کند مگر در حالتهای زیر :

– فوت ناظر. از کار افتادگی و بیماری ناظر به استناد مستندات قانونی به صورتی که امکان ارائه خدمات توسط وی به مدت ۳۰ روز امکان پذیر نباشد.

– مهندس ناظر در مدت نظارت به واسطه جرائم قضایی امکان ارائه خدمات نظارت را به مدت حداقل ۳۰ روز نداشته باشد.

– در دسترس نبودن ناظر به مدت بیش که از ۳۰ ،روز مانند سفر به خارج از کشور تغییر وضعیت ساختمان به صورت تثبیت شده به نحوی که از صلاحیت ناظر خارج شود. مانند اضافه کردن طبقات یا زیر بنا.

-رای شورای انتظامی مبنی بر محرومیت در استفاده از پروانه اشتغال بعد از پایان مدت قرارداد

-شرط ضمن عقد اگر در قرارداد نظارت تمدید آن به رضایت طرفین منوط شده ،باشد در صورت پایان یافتن مدت قرارداد مالک میتواند با ناظر سابق تمدید نکرده و ناظر جدید را جایگزین کند.

نکات مهم در روند تعویض ناظر

1- صرف امضاء فرم تعویض ناظر و حتی ثبت آن در دفترخانه رسمی به منزله تعویض ناظر نیست و باید این فرم توسط مالک در دبیرخانه شهرداری به ثبت رسیده و پیرو پروانه ساختمانی صادر شود.

2- تا زمانی که فرم تعویض ناظر در دبیرخانه شهرداری شماره و ثبت نگردد و یا پیرو پروانه ساختمانی صادر نشده باشد ناظر قدیم میبایست همچنان به نظارت مستمر خود و ارائه گزارشات مرحله ای به شهرداری ادامه دهد زیرا تا قبل از ثبت فرم تعویض ناظر در دبیرخانه شهرداری مهندس ناظر جدید عموماً مسئولیتی ندارد.

3-اگر مهندس ناظر قدیم احساس کرد که مالک قصد ندارد فرم تعویض ناظر را در دبیرخانه شهرداری به ثبت برساند باید گزارشی با عنوان عدم رعایت موارد ایمنی به صورت خلاف دار به شهرداری و اداره کار تحویل دهد تا جلوی ادامه عملیات گرفته شود و مالک مجبور شود فرایند تعویض ناظر را به صورت کامل انجام دهد.

4-  مبنای تعویض ،ناظر تاریخ صدور پیرو پروانه ساختمانی یا تاریخ ورود به دبیرخانه میباشد.

انصراف مهندس ناظر

اصولاً امکانی به نام انصراف برای مهندس ناظر پیش بینی نشده است و تنها در صورت تعویض ناظر میتواند از ادامه نظارت بر ساختمان تحت نظارتش خارج شود.

خارج شدن کار از صلاحیت مهندس ناظر

گاهی اوقات امکان دارد مالک بعد از اجرای آخرین سقف به صورت خلاف یا با اخذ مجوز از شهرداری اقدام به ساخت طبقه یا طبقات مازاد نماید و یا اینکه در خصوص سطح اشغال به نحوی اضافه ساخت داشته باشد که کار با توجه به پایه ناظر ،پایه) ۳ پایه ۲ و … از صلاحیت وی خارج شود. اگر اضافه ساخت یا اضافه طبقه (اشکوب) بدون مجوز و به صورت خلاف باشد ناظر باید گزارش تخلف مالک را در موعد بـه شهرداری اطلاع دهد اما اگر با مجوز و صدور پیرو پروانه جدید باشد نیازی به گزارش تخلف نیست در هر صورت اگر کار از صلاحیت ناظر خارج شد در ابتدا به مالک دستور کار داده که با مراجعه به سازمان نظام مهندسی نسبت به انتخاب ناظر جدید و صدور پیرو پروانه از جانب شهرداری اقدام کند سپس با شهرداری و سازمان نظام مهندسی نیز مکاتبه کرده و با اشاره به خروج کار از صلاحیتش درخواست تعویض و انتخاب ناظر با پایه بالاتر را مینماید

اگر مالک در خصوص تعویض ناظر اقدامی نکرد لازم از مهندس ناظر همچنان به نظارت خود ادامه داده و در تمامی گزارشات مرحلهای موضوع را مجدداً یادآوری .کند در نهایت اگر تعویض ناظر با ترتیباتی که قبلا توضیح آن داده (شد انجام نگردید و عملیات ساختمانی به پایان رسید، ناظر نباید پایانکار را تایید نماید تا تعویض ناظر برای صدور پایانکار انجام شود

تمدید قرارداد نظارت

یکی از اشتباهات مهندسان ناظر مربوط به اتمام دوره زمانی قرارداد نظارت می باشد. عموماً تلقی مهندسان ناظر آن است که مسئولیتشان بعد از پایان یافتن مدت ذکر شده در قرارداد خود به خود پایان می.یابد قراردادی که بین مالک و ناظر منعقد میشود جنبه مالی دارد و تاریخ درج شده در آن ارتباطی به اتمام مسئولیت ناظر ندارد لذا با اتمام مدت قرارداد ناظر هماهنگ کننده موظف است دو ماه از قبل از اتمام مدت ذکر شده در قرارداد مراتب را به مالک سازمان استان و شهرداری اعلام نماید در صورتی که ساختمان ناظر هماهنگ کننده ندارد و یا وی اقدامی در این خصوص انجام ندهد مهندس ناظر بایستی شخصاً پیگیر تمدید قرارداد خود باشد.

مطابق مبحث دوم دوره نظارت از زمان صدور پروانه ساختمانی لغایت گزارش پایان عملیات ساختمانی بوده و ملاک تشخیص زمان شروع و پایان مسئولیت مهندس ناظر از نظر انجام یا عدم انجام نظارت مستمر .است مدت قرارداد از باب مالی قابل بررسی است و قابل تعمیم به دوره نظارت نیست به بیان دیگر با پایان یافتن مدت ،قرارداد مسئولیت مهندس ناظر تمام شده تلقی نخواهد شد زیرا طبق تعریف دوره ،نظارت ناظر موظف است تا زمان اعلام گزارش پایان عملیات نظارت مستمر داشته باشد. مگر اینکه طبق بند ۱۴-۴-۶ از مبحث دوم روال قانونی تعویض ناظر انجام شود و ناظر جدید انتخاب و به شهرداری معرفی گردد همچنین از آنجایی که اعتبار پروانه ساختمانی قائم به حضور نام مهندسان ناظر در پشت آن می،باشد تا زمانی که تعویض ناظر انجام نشده است و نام ناظر جدید در آن درج نشده است اعتبار پروانه ساختمانی منسوب به نام ناظر اولیه است از طرفی دیگر در برگ تعهد نظارت تاریخی برای شروع یا پایان آن تعریف نشده است و حتی بدون امضای قرارداد نظارت و صرفاً به استناد امضاء برگ تعهد نظارت مهندس ناظر پذیرفته است که تا پایان دوره نظارت از زمان صدور پروانه ساختمانی تا گزارش پایان عملیات بر اجرای عملیات ساختمانی نظارت نماید مضافاً اینکه در زمان صدور پروانه ساختمانی، عموماً برای شهرداری موضوعیت و اهمیت ندارد که آیا قرارداد نظارت بین طرفین عقد شده است یا خیر آنچه برای شهرداری مبنای قبول نظارت است برگ تعهد نظارت می.باشد

اما در صورت عدم پرداخت حق الزحمه تمدید قرارداد یا امتناع مالک از تمدید قرارداد و یا طی نکردن مراحل قانونی تعویض ،ناظر مهندس ناظر باید همچنان به نظارت مستمر خود ادامه داده تا بعد از گزارش پایان عملیات مطالبه حق الزحمه تمدید قرارداد را از طریق تسلیم دادخواست به مراجع قضایی درخواست کند به شرطی که نظارت مستمر خود را از طریق مکاتباتی همچون گزارشات مرحله ای اثبات کند نکته دیگر اینکه اگر ساختمان دارای تخلف باشد و مالک بدون اخذ پایانکار در ساختمان ساکن شده باشد و نیز تمایلی به دریافت پایانکار نداشته باشد و جهت صدور گزارش پایان عملیات به مهندس ناظر مراجعه نکند لازم است مهندس ناظر در فواصل زمانی چند ماهه (حداقل سه نوبت طی یک سال گزارش سکونت مالک را به صورت خلافدار به شهرداری تحویل دهد این عمل ناظر اثبات کننده نظارت مستمر وی بوده است مستحق دریافت حق الزحمه تمدید تا تاریخ گزارش پایان عملیات خواهد بود ولو اینکه چند سال به طول بیانجامد و از نظر مالی به نفع مهندس ناظر میباشد

نکته :

در صورتی که مالک مبلغ حق الزحمه تمدید نظارت ) به همراه ۵ درصد سهم سازمان را مستقیماً به حساب ناظر واریز کند اولا مبلغ واریزی نباید بیشتر از تعرفه سازمان باشد و ثانیا ۵ درصد حق سازمان نیز باید توسط ناظر به حساب نظام مهندسی پرداخت شده و فیش آن را به سازمان تحویل دهد. مطابق بند ۱۴-۴-۴- از مبحث دوم چنانچه به دلیل پایان یافتن مدت قرارداد یا فسخ یا ابطال و یا فوت حجر ناتوانی ناظر حقیقی در صورت تایید مراجع (قانونی یا سلب صلاحیت قانونی وی و نظایر آن ادامه کار ناظر حقیقی غیر ممکن ،شود عملیات ساختمانی متوقف شده و شروع مجدد آن منوط به وجود ناظر جدید خواهد بود در این گونه موارد مرجع صدور پروانه ساختمان موظف است تا معرفی ناظر حقیقی جدید توسط سازمان ،استان از ادامه کار ساختمان جلوگیری به عمل آورد و سازمان استان نیز موظف از عقد قرارداد جدید با صاحب کار نسبت به معرفی ناظر یا ناظران جدید اقدام نماید. بنابراین لازم است ناظر هماهنگ کننده یا خود ،ناظر پایان مدت قرارداد را به شهرداری اعلام نماید تا از ادامه

عملیات جلوگیری شود.

نکته:

 در صورتی که ناظر به علت محکومیت انتظامی رای بر محرومیت از خدمات نظارت را گرفته باشد نمیتواند تقاضای تمدید نظارت نماید و میبایست قبل اتمام مدت قرارداد موضوع را به ترتیبی که ذکر شد اعلام نماید نمونه مکاتبه با مالک در خصوص اتمام مدت قرارداد.

مالک محترم جناب آقای خانم

موضوع: اتمام مدت قرارداد

احتراما بدینوسیله به اطلاع میرساند مدت قرارداد نظارت بر اجرای ساختمان به شماره پروانه … ببه آدرس ….. در تاریخ … دو ماه قبل از اتمام مدت (قرارداد به پایان خواهد رسید لذا طبق بندهای ۱۴-۴-۴ و ۱۴-۴-۶ از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان لازم است حضرتعالی با مراجعه به سازمان نظام مهندسی نسبت به تمدید یا عقد قرارداد نظارت با ناظر جدید مراحل اداری و قانونی لازم را طی نمایید لذا تا تعیین تکلیف این مهم میبایست از ادامه عملیات اجرایی خودداری گردد.

نمونه گزارش اتمام مدت قرارداد به شهرداری

شهرداری محترم منطقه

:موضوع اتمام مدت قرارداد نظارت

احتراماً اینجانب مهندس ناظر … ساختمان به شماره پروانه … و به آدرس … به مالکیت آقای خانم . بدینوسیله به اطلاع میرساند قرارداد نظارت ساختمان فوق در تاریخ … به پایان خواهد رسید و موضوع نیز به صورت کتبی به مالک ابلاغ گردیده که به پیوست گزارش حاضر می.باشد. لذا مطابق با بندهای ۱۴-۴-۴ و ۱۴-۴-۶ از مبحث دوم مقررات ملی ،ساختمان مراتب جهت اطلاع و اقدامات مقتضی برابر ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان به حضور ایفاد میگردد

نمونه گزارش اتمام مدت قرارداد به سازمان استان

سازمان دفتر نمایندگی نظام مهندسی ساختمان استان / شهرستان

احتراماً اینجانب مهندس ناظر … ساختمان به شماره پروانه … و آدرس … به مالکیت آقای خانم بدینوسیله به اطلاع میرساند قرارداد نظارت ساختمان فوق در تاریخ … به پایان خواهد رسید و موضوع نیز به صورت کتبی به مالک و شهرداری منطقه … اعلام گردیده است که پیوست گزارش حاضر می.باشد لذا مراتب جهت اطلاع و اقدامات مقتضی به حضور تقدیم میگردد

نکته :

مطابق بند ۱۴-۴-۶ از مبحث دوم در صورتی که بنا به دلایلی ناظران در پایان مدت قرارداد از تمدید قرارداد خودداری نمایند و مراتب با توجه به دلایل و اظهارات آنان مورد تایید سازمان استان قرار گیرد ناظران موظفند مراتب خاتمه کار خود را همراه با ارائه گزارش کارهای انجام شده و گزارش وضعیت کار در مقطع پایان مدت قرارداد به سازمان استان و مرجع صدور پروانه ساختمان اعلام نمایند در این حالت ناظران مسئولیتی نسبت به کارهایی که بعد از اتمام قرارداد انجام میشود نخواهند داشت و کار مورد بحث از ظرفیت آنان خارج می.شود بدیهی است مسئولیت کلیه امور نظارتی کارهای انجام شده در مدت قرارداد با توجه به گزارشهای اعلام شده به مرجع صدور پروانه ساختمان به عهده ناظران خواهد بود و در صورتی که صاحبکار یا صاحبان کار از تمدید قرارداد با سازمان خودداری ،نمایند عملیات اجرای ساختمان با اعلام سازمان استان به مرجع صدور پروانه ساختمان تا انتخاب ناظر جدید متوقف خواهد شد. اما از آنجایی که معمولاً شهرداریها به وظایف خویش عمل نمینمایند و از ادامه کار مالک جلوگیری نمیکنند مهندس ناظر این امکان را دارد تا موضوع بند فوق را وفق ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان به صورت اظهار نامه قضایی به شهردار منطقه ابلاغ .کند به احتمال بسیار زیاد شهردار منطقه بعد از دریافت این ابلاغیه واکنش مثبتی جهت جلوگیری از ادامه کار خواهد داشت. در هر صورت اگر شهرداری از ادامه عملیات ساختمانی جلوگیری نکرد مهندس ناظر باید به نظارت مستمر خود ادامه دهد.

نمونه اظهار نامه قضایی به شهردار منطقه

شهردار محترم منطقه … شهرستان

احتراماً اینجانب … مهندس ناظر ساختمان به شماره پروانه … به آدرس

…. به مالکیت آقای خانم …

بدینوسیله به اطلاع شهردار محترم میرساند قرارداد نظارت ساختمان فوق در تاریخ … به پایان رسیده و مورخ …

عملاً این ساختمان فاقد مهندس ناظر … میباشد متاسفانه علی رغم مکاتبات قبلی طی نامه به شماره … هیچگونه اقدامی از جانب آن شهرداری در خصوص توقف عملیات ساختمانی وفق بندهای ۱۴-۴-۴ و ۱۴-۴-۶ از مبحث دوم مقررات ملی ساختمان صورت نگرفته است. بنابراین از طریق ایــن اظهارنامه بار دیگر یادآور میشود مرجع صدور پروانه موظف است به تکالیفی که برابر ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان برای ایشان مشخص شده است عمل کرده و از ادامه کار ساختمان فوق تا انتخاب و معرفی ناظر جدید جلوگیری نماید در غیر این صورت مسئولیت عدم رعایت مقررات ملی ساختمان و عدم رعایت موارد ایمنی مطابق مبحث دوازدهم و آیین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی و حوادث احتمالی در دوره اجرا و ایام بهره برداری بر عهده مالک و شهردار محترم منطقه خواهد بود و اینجانب برابر بند ۱۴-۴-۶- از مبحث دوم نسبت به تخلفات فنی ایمنی و احیاناً حوادثی که بعد از اتمام مدت قرارداد به وقوع میپیوندد بری الزمه بوده و مسئولیتی نخواهم داشت. رونوشت سازمان نظام مهندسی کمیته نظارت عالیه ماده (۳۵ اداره کل مسکن راه و شهرسازی

بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری

یکی از مهمترین تکالیف و وظایف شهرداری عمل به بند ۱۴ ماده ۵۵ قانون شهرداریها میباشد. در صورتی که مهندس ناظر از این بند قانونی در زمان مناسب و در جای صحیح استفاده نماید میتواند برای شهرداری تکلیف بسیار سنگینی را مشخص کند

طبق بند مذکور؛ اتخاذ تدابیر مؤثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق و همچنین رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه ها و اماکن عمومی و دالانهای عمومی و خصوصی و پرکردن و پوشاندن چاهها و چاله های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیاء در بالکنها و ایوانهای مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آنها موجب خطر برای عابرین و جلوگیری از ناودانها و دودکشهای ساختمانها که باعث زحمت و خسارت ساکنین شهرها است به عهده شهرداری می.باشد در ادامه تبصره این بند اشعار می دارد؛ در کلیه موارد مربوط به رفع خطر از بناها و غیره و رفع مزاحمتهای مندرج در ماده فوق شهرداری پس از کسب نظر مأمور فنی خود به مالکین یا صاحبان اماکن یا صاحبان ادوات منصوب ابلاغ مهلت دار متناسبی صادر می نماید و اگر دستور شهرداری در مهلت معین به موقع اجرا گذاشته نشود شهرداری راساً با مراقبت مأمورین خود اقدام به رفع خطر یا مزاحمت خواهد نمود و هزینه مصروف را با احتساب ۱۵ درصد از طرف مقابل دریافت خواهد کرد بنابراین در صورتی که مالک به تذکرات مهندس ناظر مبنی بر رفع خطر بی توجهی ،کند ناظر

می تواند به شهرداری تکلیف کند مطابق بند فوق نسبت به رفع خطر اقدام نماید. عمده کاربرد این بند برای مهندسان ناظر در خصوص عدم اجرای سازه نگهبان در بافت فرسوده و ساختمانهای پر خطر مجاور ،گود عدم ایمن سازی و اقدامات مناسب مالک جهت جلوگیری از سقوط افراد و وسایل نقلیه در گودهایی که در مجاورت معابر عمومی قرار دارند و سایر موارد مشابه است که خطرات جدی برای شهروندان را در پی دارد توصیه میشود مهندسان ناظر در خصوص استفاده از این بند نهایت دقت را داشته باشند و در موارد کم اهمیت از آن استفاده نکنند.

ممانعت از ورود مهندس ناظر به کارگاه

در صورت بروز تنش بین مالک و مهندس ناظر گاهاً اتفاق افتاده که مالک اجازه ورود ناظر به کارگاه را نداده است. در چنین موقعیتی مهندس ناظر باید از اسلحه خود که همان قلماش میباشد استفاده کرده و از درگیری لفظی و یا فیزیکی با مالک جداً خودداری نماید اقدامات زیر باید انجام شود .

1- تماس با پلیس ۱۱۰ و تنظیم صورتجلسه ممانعت از ورود ناظر به کارگاه :ساختمانی بعد از تماس و حضور ،پلیس مهندس ناظر خود را معرفی کرده و از مامور میخواهد صورتجلسه مذکور را تنظیم کرده و یک نسخه را به وی تحویل دهد در صورت امکان بهتر است تعدادی از همسایهها نیز به عنوان شهود آن را امضاء کنند.

2- ابلاغ اظهارنامه قضایی به مالک در همان روز یا نهایتاً روز بعد مهندس ناظر نامه ای مشابه متنی که در ادامه آمده است به صورت اظهار نامه قضایی به مالک ابلاغ می.کند

3-  گزارش به شهرداری و پیوست کپی صورتجلسه پلیس و اظهارنامه قضایی -۴ مکاتبه با سازمان نظام مهندسی استان به همراه پیوست مکاتبات قبلی -۵ گزارش به اداره کار و شرح عدم رعایت موارد ایمنی از سوی مالک

نمونه اظهارنامه قضایی به مالک

جناب آقای خانم … مالک محترم ساختمان به شماره پروانه ….. پیرو مراجعه اینجانب در تاریخ جهت بازدید و نظارت از عملیات اجرایی مرحله … و ممانعت شما از ورود ناظر به ،کارگاه بدینوسیله به اطلاع میرساند مسئولیت جلوگیری از ورود مهندس ناظر به کارگاه ممانعت از انجام نظارت بر عملیات اجرایی و عدم رعایت موارد ایمنی و فنی به عهده حضرتعالی بوده و تا هنگامی که شرایط مساعد برای حضور اینجانب در کارگاه فراهم نشود هیچ یک از عملیات اجرایی و نیز پایانکار مورد تایید نخواهد بود.

نمونه گزارش به شهرداری

به اطلاع شهردار محترم میرساند در بازدید مورخ … از ساختمان به شماره پروانه …. متاسفانه مالک از ورود اینجانب به کارگاه و انجام کنترلهای نظارتی ممانعت به عمل آورد بنابراین در تماس با پلیس ۱۱۰، موضوع توسط عوامل انتظامی در محل صورتجلسه گردید که صورتجلسه مذکور به همراه اظهار نامه قضایی ابلاغی به مالک پیوست گزارش حاضر می.باشد ضمناً تخلفات فنی و ایمنی به شرح ذیل میباشند.

لذا وفق تبصره ۷ ماده ۱۰۰ قانون شهرداریها و ماده ۲۷ آیین نامه اجرایی ماده (۳۳) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان نسبت به الزام مالک جهت فراهم نمودن شرایط مساعد حضور مهندس ناظر در کارگاه و رفع تخلفات اعلام شده اقدام فرمایید در غیر این صورت مسئولیت جلوگیری از حضور مهندس ناظر در کارگاه با مالک و شهردار محترم میباشد .

اخذ تعهد نامه از مالک

مطابق ماده ۶۹۱ قانون مدنی ضمانت دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده است باطل است به عنوان مثال اگر مالک قبل از شروع عملیات اجرایی به مهندس ناظر تعهد دهد که در صورت بروز هرگونه حادثه ای خسارت آن را شخصاً پرداخت خواهد کرد شامل ضمان مالم یجب شده و چنین تعهد نامه ای رافع مسئولیت ناظر نخواهد بود و باطل است چرا که سبب آن هنوز ایجاد نشده است. اما در نقطه مقابل ضمانتی است که سبب آن ایجاد شده .است مانند زمانی که حادثه ای اتفاق افتاده و مالک متعهد میشود که سهم تقصیر ناظر را بپردازد. بنابراین مهندسان ناظر به این موضوع توجه داشته باشند تعهداتی که در ابتدای کار در خصوص رعایت موارد ایمنی از مالک اخذ میکنند رافع مسئولیت آنان نیست. البته توصیه میشود چنین تعهد نامه ای از مالک دریافت شود تا احیناً در صورت بروز حادثه بتوان تـ از آن تا حدی هرچند) (اندک جهت اثر گذاری در رای قاضی استفاده کرد.

مهندس متعهد به نتیجه است

 در اکثر کشورها و در علم ،حقوق اصلی پذیرفته شده است با این عنوان که پزشک متعهد به وسیله و مهندس متعهد به نتیجه است یعنی از پزشک با توجه به وسایلی که در اختیار دارد انتظار نتیجه می رود. به عنوان مثال اگر بیمار نیاز فوری به جراحی برای خارج کردن تومور از بدنش داشته باشد و این وسایل در اختیار پزشک نباشد و بیمار به واسطه نبود امکانات فوت کند و ثابت شود که راه دیگری برای نجات وی وجود نداشته پزشک محاکمه نمیشود اما به عقیده برخی از اساتید و پژوهشگران حقوق ،مهندسی در رشته مهندسی اینگونه نیست و از مهندس نتیجه کار را میخواهند. البته در بین صاحب نظران علم حقوق و علی الخصوص پژوهشگران حقوق مهندسی در مورد تعهد مهندس به نتیجه اختلاف نظرهایی وجود دارد.

۲-۲۶-۲- بازخوانی پرونده تعهد مهندس به نتیجه

در ساختمانی ناظر گاز با استناد به مبحث چهارم به مالک اجازه نمیدهد که در اتاق با مساحت کمتر از ۹ متر مربع دودکش بخاری اجرا .کند بعد از چند سال مالک جدید به صورت غیر استاندارد اقدام به اجرای دودکش جهت نصب بخاری میکند که منجر به گاز گرفتگی و فوت همزمان سه نفر می.شود در دادگاه مهندس ناظر با استناد به مقررات ملی ساختمان از خود دفاع میکند اما قاضی نمیپذیرد و معتقد است از آنجایی که از این اتاق خواب به عنوان فضای اقامت و نه انباری استفاده میشده ناظر باید این احتمال را میداده که بعداً مالک اقدام به نصب بخاری خواهد کرد. بنابراین مهندس ناظر باید به موضوع تعهد مهندس به نتیجه دقت نظر داشته تا علاوه بر رعایت و اجرای مقررات ملی ساختمان با توجه به شرایط ،فرهنگی اجتماعی و اقتصادی بهترین تصمیم را در خصوص نظارتهای خود اعمال .کند به عنوان مثال در این پرونده با توجه به سبک زندگی آپارتمانی

و کاهش مساحت ساختمانها و با علم به اینکه اتاق مذکور برای استفاده اقامتی بوده است نه ،انباری باید به مالک دستور کار میداد که در صورت نصب وسیله گرمایش گازسوز باید دریچه تبادل هوا با سطح مناسب که باید توسط طراح مکانیک محاسبه شود را اجرا نماید.

بیمه نامه مسئولیت حرفه ای

علی رغم دخالت حداقلی مهندسان ناظر در امور اجرایی ساختمان بارها شاهد محکومیت های مهندسان ناظر به پرداخت خسارات مالی سنگین و حتی تحمل حبس به علت نداشتن توان پرداخت خسارت بوده ایم با توجه به مسئولیت فراوان مهندسان ناظر در امر نظارت ،ساختمان فوق العاده حیاتی است که مهندس ناظر نسبت به تهیه بیمه نامه مسئولیت حرفهای خود اقدام کند و در این خصوص کوچکترین تعللی نداشته باشد.

شرایط مندرج در بیمه نامه

در بیمه مسئولیت حرفه ای مهندسان میبایست جمله مهم مسئولیت مدنی مهندس در قبال مالک اشخاص ثالث و کارکنان اجرایی پروژه بدین معنی که چنانچه در نتیجه سهل انگاری یا قصور خطا، غفلت یا اشتباه حرفه ای بیمه گزار در محل ملک مورد محاسبه طراحی و نظارت خسارت بدنی و مالی به مالک اشخاص ثالث کارگران پروژه و کارفرما وارد آید و بیمه گزار مسئول جبران آن شناخته شود، شرکت بیمه متعهد به پرداخت خسارت خواهد بود درج شده .باشد بیمه گر پس از احراز مسئولیت بیمه گزار نسبت به جبران خسارت اقدام مینماید هر آنچه که قرار است شرکت بیمهگر به انجام آن متعهد شود باید در متن بیمه ناظر به صورت مکتوب درج گردد و تعهدات شفاهی بیمه گر ضمانت اجرایی نخواهد داشت.

مصادیق حوادث محتمل و تحت پوشش

تخریب ساختمانهای کناری در زمان عملیات گودبرداری فوت یا نقص عضو ساکنین ساختمانهای مجاور، فوت یا نقص عضو کارگران پروژه ساختمانی خسارت وارده به تاسیسات شهری، خسارت جانی و مالی وارد به رهگذران خسارتهای احتمالی وارد به ملک و مالک ،پروژه، حوادث دوران بهره برداری مانند سقوط از نرده راه پله نمونه هایی از مصادیق حوادث و خسارتهای تحت پوشش این بیمه نامه هستند

حادثه موضوع بیمه

رویدادی است که حین و به مناسبت انجام کار موضوع بیمه و در مدت اعتبار بیمه نامه وفق شرح وظایف تعیین شده بیمه گذار اتفاق افتد و منجر به خسارت جانی و مالی به اشخاص ثالث گردد و بیمه گذار مسئول جبران خسارت یا پرداخت غرامت ناشی از آن شناخته شود

محل مورد بیمه

 کلیه اماکنی که در تمام محدوده جغرافیایی کشور ایران بیمه گذار امور ،نظارت طراحی و محاسبات و … را قبلا انجام داده یا اینکه در حال حاضر انجام میدهد.

پوشش های بیمه ای

مهمترین بخش بیمه مسئولیت پوششهایی است که شرکت بیمه گر ملزم به پرداخت خسارت بر اساس آن پوششها (کلوز) خواهد شد در ادامه به مهمترین پوششهای اصلی و تکمیلی بیمه نامه مسئولیت حرفه ای مهندسان ناظر و طراح خواهیم پرداخت.

پوشش های اصلی

1-پوشش حوادث سالهای گذشته علاوه بر پروژه های فعلی چنانچه در طول مدت اعتبار بیمه نامه خریداری ،شده در پروژه های قبلی نیز حادثه ای رخ دهد که منجر به محکومیت مهندسان گردد خسارتهای مالی و جانی بر اساس شرایط بیمه نامه قابل پرداخت خواهد بود اما اگر حادثه قبل از خرید بیمه نامه به وقوع پیوسته باشد بیمه نامه هیچ تعهدی نخواهد داشت. البته اخیراً این پوشش جز شرایط عمومی و اصلی بیمه نامه بوده و نیازی به پرداخت هزینه اضافی برای خرید آن نیست به عنوان مثال اگر پروژه تحت نظارت مهندس ناظر در سال ۱۳۹۵ پایانکار ساختمانی خود را دریافت کرده باشد و ناظر در سال ۱۴۰۱ بیمه نامه مسئولیت حرفهای را تهیه نماید و در طول مدت اعتبار بیمه نامه حادثه ای برای ساختمان مذکور اتفاق افتد که منجر به محکومیت مهندس ناظر شود از محل این بیمه نامه خسارت وارده جبران خواهد شد.

2- جبران خسارت بدنی هر نفر در ماههای عادی هر نوع دیه یا آرش ناشی از هر نوع صدمه به بدن مانند ،شکستگی نقص و از کارافتادگی عضو اعم از جزئی یا ،کلی موقت یا دائم و دیه فوت را شامل میشود .

3- جبران خسارت بدنی هر نفر در ماههای :حرام اگر آسیب بدنی یا فوت در ماه حرام صورت گیرد یک سوم دیه به مبلغ قیمت دیه در ماههای غیر حرام افزوده می.شود محرم، رجب، ذی القعده و ذى الحجه جزو ماههای حرام محسوب میشوند.

4-حداکثر تعهد بدنی بیمه گر در طول مدت بیمه

5- هزینه پزشکی هر نفر در هر حادثه و در طول مدت بیمه نامه

6- خسارت مالی در هر حادثه و در طول مدت بیمه با توجه به ریسک پروژه های تحت نظارت میتوان مبلغ متفاوتی را برای برای خسارت مالی انتخاب کرد بدیهی است هرچه مبلغ تعهد پرداخت خسارت مالی بیشتر ،باشد حق بیمه نیز افزایش خواهد یافت.

پوشش های تکمیلی

1- پوشش افزایش اتوماتیک تعهدات جانی بیمه نامه بر مبنای افزایش دیه:

 از آنجایی که مبلغ دیه هر ساله بر اساس قیمت ۱۰۰ شتر افزایش مییابد و از طرفی مبلغ مندرج در بیمه نامه خریداری شده مبلغی ثابت است و از سوی دیگر پرداخت مبلغ دیه در صورت فوت به صورت یوم الادا توسط دادگاه محاسبه و مطالبه خواهد شد لذا ضروریست تعهدات بیمه نامه همگام با افزایش سالیانه مبلغ دیه بطور اتوماتیک رشد داشته باشد. بنابراین با انتخاب و خرید این پوشش تعهدات جانی یــا دیه بیمه نامه برای یک الی سه بار قابل افزایش خواهد بود. عموماً بابت افزایش اتوماتیک یک بار ۲۰ درصد، دو بار ۳۰ درصد و سه بار ۴۰ درصد حق بیمه اضافی دریافت خواهد شد. به عنوان مثال اگر در انتهای سال ۱۴۰۱ حادثه ای اتفاق افتد و فردی فوت کند و رای در سال ۱۴۰۲ صادر شود، دیه اساس مبلغ دیه در سال ۱۴۰۲ محاسبه و پرداخت خواهد شد.

2- پوشش تعد دیات:

 در بعضی از حوادث مصدوم حادثه فوت نمی.کند اما مقدار جراحت های وارده به قدری زیاد است که در مجموع مقدار دیههایشان بیش از دیه فوت می.شود به عنوان مثال نابینا شدن و از دست دادن هر دو پا معادل دو دیه کامل و قطع نخاع هفت و نیم دیه است. در چنین شرایطی شرکت بیمه فقط یک دیه را پرداخت خواهد کرد مگر اینکه پوشش تعدد دیات در بیمه نامه پیش بینی شده باشد. عموماً حق بیمه اضافی این پوشش ۱۰ درصد حق بیمه پایه بیمه نامه است.

3-پوشش جبران هزینه های اعتراض به نظر کارشناسی یا هیات :

 پس از وقوع حادثه تعیین مقصر و یا مقصرین حادثه و همچنین تعیین درصد تقصیر هر یک از مقصرین به عهده کارشناس مورد وثوق مراجع ذیصلاح می.باشد پس از اعلام نظر کارشناس امکان اعتراض به نظر ایشان و بررسی موضوع توسط تیم کارشناسی سه نفره و یا حتی در مراحل بعدی پنج و یا هفت نفره وجود دارد. در چنین مواقعی پرداخت هزینه کارشناس و یا تیم کارشناسی به عهده فرد معترض خواهد بود. با خرید این ،پوشش بیمه هزینه های اعتراض به نظر کارشناس و یا هیات کارشناسی را پرداخت خواهد کرد

نکته: خسارتهای بدنی در بیمه نامه مسئولیت فاقد فرانشیز .هستند به عبارت دیگر همه خسارت را شرکت بیمه پرداخت می.کند اما در خسارتهای مالی ده درصد به عنوان فرانشیز به عهده بیمه گذار خواهد بود که باید شخصاً پرداخت کند.

نکته: تمامی توافقات بین بیمهگر و بیمه گزار مانند پوششهای خریداری شده باید به صورت مکتوب در بیمه نامه درج شده باشد در غیر این صورت شرکت بیمه گر تعهدی در قبال توافقات شفاهی نخواهد داشت توصیه میشود مهندسان ناظر به دقت شرایط عمومی و خصوصی بیمه نامه را مطالعه نمایند تا از مفاد به خوبی مطلع گردند

نکته : در صورت بروز حادثه بسیار مهم است که بیمه گذار در کوتاهترین زمان ممکن حداکثر ظرف ۵ روز حادثه را به شرکت بیمهگر اعلام نماید.